Kupując - jak zawsze w poniedziałki - najnowszy numer „Do Rzeczy”, zauważyłem na półce pięknie wydaną książkę, co nie jest częstym widokiem w saloniku prasowym. Gdy podszedłem bliżej, przeczytałem jej winietę tytułową: Jane Austen, Duma i uprzedzenie. Po chwili dowiedziałem się, że jest to pierwszy tom inaugurujący serię książek Cranford collection, napisanych i po raz pierwszy opublikowanych w XIX wieku, przeważnie w epoce zwanej wiktoriańską. Do tej epoki będą nawiązywały, jak już wspomniałem, pięknie stylizowane okładki.

Wyniki referendum (25 maja 2018 r.) przeprowadzonego w Irlandii, przesądzające o zalegalizowaniu aborcji w tym kraju, są symbolem dokonujących się zmian, a raczej autodestrukcji cywilizacji zachodniej. Irlandia była do niedawna ostatnim katolickim krajem Europy zachodniej. Jeszcze w 1983 roku poszła niejako pod prąd zaostrzając przepisy zakazujące aborcji, gdy inne państwa legalizowały przerywanie ciąż. Niektórzy uważali, że po raz drugi w dziejach wyspiarska Irlandia przechowa zagrożone dziedzictwo cywilizacji antyczno-chrześcijańskiej, ale – jak widać – historia dwa razy się nie powtarza.

W minionym roku w wielu miejscach Europy wyborcy mogli ujawnić swoją reakcję na kryzys wewnętrzny, którego katalizatorem stał się niekontrolowany napływ nachodźców z Afryki i Azji. Wybory odbyły się w 2017 roku w ważnych państwach: Wielkiej Brytanii, Francji, Niemczech a ponadto w Austrii i Holandii. Wybory odbyły się również na szczeblu lokalnym: w Katalonii i na Korsyce (w 2016 roku w Szkocji). W opinii komentatorów o poglądach liberalnych (tzw. „postępowych”) rezultaty głosowań wykazały, że zaczyna opadać fala odrodzenia narodowego zwana „populizmem”. Mam w tej kwestii odmienne zdanie.

Wbrew pesymistycznym zapowiedziom formułowanym mniej więcej 2-3 lata temu, gospodarka światowa nadal rozwija się. Najszybciej rozwijają się Chiny. W Europie, Stanach Zjednoczonych i Japonii, dzięki skupowi obligacji przez banki centralne, długoterminowe stopy procentowe utrzymują się na niskich poziomach, w efekcie czego inwestorzy i konsumenci mają dostęp do tanich kredytów, a posiadacze środków pieniężnych wolą inwestować swoje aktywa w akcje, które od lat przynoszą całkiem przyzwoite zyski.

Wydarzenia w Katalonii oraz wybory w Niemczech to najnowsze przejawy polaryzacji dokonującej się w świecie Zachodu. Z jednej strony mamy dominującą, zwłaszcza w mediach i w ośrodkach opiniotwórczych, kosmopolityczną, obyczajowo postępową i dążącą do wyrwania przeszłości z korzeniami, opcję globalistyczną. Z drugiej strony, coraz silniejszym głosem odzywa się nie wykrystalizowany ruch sprzeciwu, odwołujący się do zakorzenionych struktur i utrwalonych zwyczajów, broniący tradycji i interesu naturalnych wspólnot: rodzin, społeczności lokalnych, narodów, cywilizacji.

Niedawno najwybitniejszy polityk europejski, Viktor Orbán zdefiniował dwa zasadnicze dylematy, przed jakimi stoją państwa europejskie. Pierwszy, to wybór pomiędzy Europą-superpaństwem a Europą narodów. Drugi, to problem imigracji i modelu wielokulturowego. Zgadzam się z powyżej zaprezentowanym poglądem, aczkolwiek rzecz widzę nieco inaczej.

Tegoroczne ferie zimowe spędziłem w Kołobrzegu. Wziąłem ze sobą solidne opracowanie autorstwa prof. Wiktora Osiatyńskiego pt. „Prawa człowieka i ich granice”. Książka ukazała się pierwotnie w 2009 roku w języku angielskim – w Polsce opublikowało ją w 2011 roku wydawnictwo „Znak”. Profesor Osiatyński, jeśli określić jego poglądy jednym słowem, jest z przekonań liberałem, a jednak ja – konserwatysta – zgadzam się z większością tego, co napisał o prawach człowieka.

U naszych północnych sąsiadów – w Szwecji i na należących do Finlandii Wyspach Alandzkich – można obejrzeć zachowane w oryginalnym kształcie dwa wspaniałe żaglowce. Są to żywe pomniki pochodzące z dwóch epok: potęgi morskiej siedemnastowiecznej Szwecji oraz wielkich dni dwudziestowiecznej floty handlowej pływającej pod banderą Finlandii z portem macierzystym w małym miasteczku Mariehamn.